Boekje kijken

Massan, een vriend, kwam laatst een kopje koffie drinken, en was zeer belangstellend naar "Het leven van de Nederlander".

Grappig, bij mij is het nét andersom!

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Fruitontbijtje.

Soms laat ik "per ongeluk" het vogelhok open staan en tref Jut en Jul 's morgens aan op het Fiep-bankje. De grijpgrage pootjes passen als gegoten om de ijzeren stangetjes. Wel heel gezellig wakker worden, ze schetteren hele verhalen!
Niet moeilijk te begrijpen; "Waar blijft ons Mango-ontbijt?"

Ik sprint dan meteen naar de keuken op het fruit te snijden. Daarna genieten met z'n drietjes.
Leuke momentjes die je de vernielzucht der vogelen doet vergeten......
Tja, t blijven kinderen he?

Fo waati koteng,
Groet van Isatou

De zaterdag column

Oliestel.

Ons buurmeisje Binta komt langs voor een snoepje.

Ik vraag haar of zij een adresje weet waar ik petroleum kan

kopen. Ze vraagt mij om een lege fles en gaat het wel even

voor mij halen bij een tante van haar in de buurt.

Zij verkoopt kleine hoeveelheden aan huis en verdient er op

deze manier iets bij. Ondertussen maak ik het oliestel schoon

dat van mijn Oma is geweest.

Een robuuste tweepitter die nog in prima staat verkeert.

Een welkome aanvulling voor onze keuken. We hebben een

gastankje met één pit om op te koken, maar deze kunnen we

moeilijk op een lage stand krijgen.

Als Binta terug is testen we het stel, het is wel zaak een tochtvrij

plaatsje te vinden want we willen geen roet.

In de bijkeuken heb ik een tafeltje neergezet met een rood-wit

geblokt kleed erop. Het geheel ziet er uit als een decor uit de

jaren vijftig.

Leo is een ster in het maken van gehaktballen. Eerst het vlees

door de gehaktmolen. Nog zo’n attribuut dat we herontdekken.

Bij een kringloopwinkel in Nederland heb ik een verdwaald

exemplaar gekocht voor twee euro.

Een zwaar gietijzeren geval waar een slager jaloers op zou zijn.

’t Was voor we vertrokken naar Gambia nog een hele zoektocht

om bruikbare spulletjes op te sporen die werken zonder elektri-

citeit. Een waswringer is bijna niet meer te krijgen maar

marktplaats bood uitkomst.

Een vriendelijke man uit Groningen was bereid het gevaarte per

post naar Alkmaar te sturen.

Handig als je alle was met de hand moet doen, het scheelt veel

ellebogenwerk. Naast de put is een beuntje gemaakt waar de

wringer op is gemonteerd, met een teil eronder hebben we een

mooie alternatieve wasinrichting.

Sinds twee maanden hebben we zonnepanelen die voor electri-

citeit zorgen maar niet voldoende om de stofzuiger te gebruiken.

Met bezem en stoffer en blik ga ik elke dag een vertrek te

lijf. Er waait veel stof naar binnen dus is het een echte zweetklus

om de vloer weer schoon te maken.

Vandaag is de kamer aan de beurt, het grootste oppervlak, ik houd

mezelf voor dat het goed is voor de conditie en de lijn.

Maar ik heb geen lol in deze sport en ben blij als ik klaar ben.

Ondertussen heeft Leo de gehaktballen gemaakt, ze staan al te

pruttelen op het oliestel.

We maken er een intiem dineetje van en voor het sfeerlicht haal

ik de antieke olielamp tevoorschijn en plaats hem op tafel.

Hij verspreidt goed licht dus we laten de spaarlamp uit.

Veel gezelliger.

“Eet smakelijk Swiep!”.

“Van ’t zelfde Saar!”.

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Vandalisme!

Jut en Jul verlaten regelmatig hun verblijf, ik vind het namelijk onnatuurlijk om ze lang op te sluiten in een hokje. In mijn idee wandelen ze dan een aantal uurtjes "vrij" rond.

Maar het wordt nu toch meer opletten! Tijdens de wandeling van de beide heertjes(?) ga ik mijn eigen gangetje, en na een half uurtje vond ik een ware veldslag op de keukenbeun.

K was nét een vetplantje van stek af aan wat op aan het kweken, maar helaas................ alles vernield!

"Vogelvandalisme". Jammer van de plant volgende keer mijn boeltje beter in de gaten houden,

maar plantjes verplaatsen kan ook.

Het blijven leuke diertjes die inmiddels steeds brutaler worden.............

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Presidentiële Muts!

Ook onder de bevolking van Gambia is Obama errug populair.

Men hoopt op een positieve draai richting de toekomst, niet in de laatste plaats in Afrika.

Een enkeling loopt met Obama op zijn hoofd. Maar de mutsen zijn moeilijk te krijgen en schaars. Vandaar het begrip "de Wisselmuts".

Mammadou's vriend Bax gaat nu een tijdje blootshoofds door het leven omdat "Mo" er een tijdje

mee wil pronken.

Mij benieuwen waar de Muts vervolgens zal opduiken. In ieder geval niet op mijn hoofd

"VEELS TE WARM".

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Strandstilleven.

Leuke compositie! Mooi liggen wezen in het zonnetje!

(In reality, rain, rain, rain.........)

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Al twee dagen..............

Al twee dagen lang, Raindrops keep falling on my head............

De buien zijn erg zwaar.

Ben blij dat ik een voorraad blikjes in huis heb gehaald voor de regentijd.

Dus vanavond lekker aan de zuurkoolstamppot! Mét Runderknakworstjes!

Toch nog iets om vrolijk naar uit te kijken..........

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Pluutje nodig!

Elke middag vallen er nu fikse buien, en als je er door moet is een jassie en een pluutje echt nodig!

Gelukkig had ik regenkleding van goede kwaliteit meegenomen uit Nederland, daar kan Nfamara goed gebruik van maken als ik hem om een boodschap zendt.

Daarboven een vrolijk pluutje ter bescherming!

En zo kwam het pondje Uien droog aan in Toubab kunda.

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Wederom "Bomenleed".

Verdrietig komt Ami langs om een snoepje. Ze wil duidelijk getroost worden. Ze heeft een dikke pleister op het voorhoofd, met daaronder een diep gat.

Wat is er gebeurd? Ze was aan het spelen met een paar vriendinnen, vaak krijgen de kinders na enige tijd trek in een Mangootje! Hoe krijgen zij dit uit de boom? Gewoon! wat flinke stenen gooien en goed mikken. Na een paar pogingen valt er meestal wel eentje op de grond, net als de steen. Maar dit keer stond Ami op een ongelukkige plek onder de boom en kreeg een steen precies midden op het voorhoofd.

AUW, huilen en bloed! Maar met dit verband, wat extra opvalt door de kleur, (zou er trouwens bruine pleister bestaan?) moet het goed komen............

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

De zaterdagcolumn

Jesse.

Daar komt Jesse weer aangesneld.

Onze hagedis, vernoemd naar Jesse Owens de legendarische

sprinter, rent de hele dag heen en weer op de bovenkant van de

muur die onze Compound omringd.

Hij legt heel wat meters af op een dag met maar één doel.

“Een vrouw”.

Je mist hem niet want hij is opvallend van kleur. Met een gele

kop overlopend in een paars lijfje en een gele staart, is het een

echte beauty.

In de regentijd veranderen de vrouwtjes van kleur.

De grauwbruine kleur wordt nu opgesierd met oranje strepen

zodat de mannetjes begrijpen dat ze welkom zijn.

De natuur explodeert in de pas begonnen regentijd.

We zien dieren die zich nog niet eerder vertoont hebben.

Laatst, na een fikse bui, was het erf bevolkt door ontelbare,

knalrode, torren van twee centimeter groot.

De bovenkant van hun schild ziet er uit als aaibaar fluweel, een

mooi gezicht als ze in colonne voorbij komen, nét een feestslinger.

Gelukkig passeren ze ons huis en komen niet binnen dus kan ik

genieten van de optocht.

Tóch komen er ook ongenode gasten binnen.

Ik ben nooit zo bang geweest voor spinnen maar soms zitten er

hele grote op de muur die, mochten ze op je vallen, een zuur af-

geven waar je grote blaren aan overhoud.

Er is nog nooit iets gebeurt maar met de zwabber er achteraan,

probeer ik ze weer naar buiten te jagen.

Regelmatig zie ik uit de kluiten gewassen rode en zwarte mieren

in de keuken.

’t Is zaak voedsel goed weg te bergen, als je wat suiker morst

meteen weer opruimen en fruit niet overrijp op de fruitschaal

uit te stallen.

De beet van deze mieren is pijnlijk en jeukt als een gek, dus

vooral geen uitnodigingen laten slingeren.

Heel wat vriendelijker zijn de vlinders.

Rupsen van nagelborstelformaat veranderen in grote bruin-zwarte

exemplaren met een spanwijdte van zo’n vijftien centimeter.

Heel sierlijk vliegen ze rond de Hibiscusstruiken die de laatste

weken prachtig bloeien.

Samen met hun knalblauwe en oranje soortgenoten op zoek naar

nectar.

Ik word geboeid door het insectenleven om me heen.

Het houd me dagelijks bezig met als nummer één “De Vlieg!”

Niet mijn grootste vriend, wat zijn het een lastige belagers.

Daarom ligt er altijd een hele grote mepper binnen handbereik,

waarbij ik hierbij beken dat ik wel degelijk een vlieg kwaad

kan doen.

( Vakantiegangers, durven jullie nu nog wel te komen?).

Fo waati koteng
Groet van Isatou

De bijl d'r in! 6.

Heeft hier ooit een boom gestaan?

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

De bijl d'r in! 5.

De stronk lag daar in twee grote moten, maar die konden natuurlijk niet midden in de compound blijven liggen.

Met vereende mankracht zou men wel eventjes dat stukkie hout opzij leggen?

Men begon te duwen en te trekken, de zwarte gezichten werden denkbeeldig rood, en het tafereel deed me denken aan het programma "de sterkste man van de wereld". Boomstammetjes gooien was er hier niet bij!

Met inzicht en overleg werd de Jeep ingeschakeld, touw aan de trekhaak en een lus om de moot.

Het Lukte!! Een aantal extra PK's zorgde ervoor dat het obstakel aan de rand van het erf kwam te liggen. Later werd ook die bonk aan mootjes gehakt............ En dat was dat!

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

De bijl d'r in! 4.

Er stond op het laatst nog wel een grote "stronk" in de weg.

De boy's besloten eerst de wortels zoveel mogelijk uit te graven en door te hakken.

Uiteindelijk was de stronk gevallen, die dikke stam moest er ook aan geloven.

Geloof mij, geen eenvoudig klusje, de hele dag om de beurt een half uurtje hakken.

Echt "de laatste loodjes".

(Na wat technische horten en stoten de afgelopen dagen, hoop ik jullie weer elke dag

bij de "Bloggen").

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

KWAKKELEN!

Lieve lezertjes,

Hier volgt een technisch bericht;

De regentijd is in volle gang nu, elke dag flinke buien, daardoor minder zon en dus minder electriciteit.

Ook de internetverbinding is om te huilen (nog meer waterlanders).
Het is momenteel moeilijk Bloggen en moeilijk Mailen, k zit er over te denken om over te schakelen naar Flessenpost, ik woon tenslotte aan de Atlantische Oceaan, gaat waarschijnlijk sneller dan Hotmail.

K blijf elke dag proberen iets te plaatsen maar vraag begrip voor afwezigheid..................

Fo waati koteng,
Groet van Isatou

De bijl d'r in! 3.

Aan het einde van de middag lag het erf vol met afgehakte takken. Eenmaal op de grond lijkt de hoeveelheid vier keer zo groot.

Die hele berg moet worden klein gemaakt. Als het hout droog is geworden, geef ik het weg aan de familiecompound van Ousman, zij gebruiken het hout om op te koken.

Toch weer een mazzeltje, normaal gaat er een bos hout per dag doorheen, elke bos hout kost 5 dalasis, nu kan men maanden gratis stoken.

Maar eerst moeten twee sterke mannen een dagje mootjes hakken......

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

De bijl d'r in! 2.

Na een staaltje acrobatiek en kracht van Abdul werd de boom steeds kaler en kwamen ook de dikkere takken aan de beurt.

Duidelijk een mannenjob, laconiek werden er ondertussen allerlei grapjes gemaakt; "de boom valt al bijna om", "als dat maar goed gaat" en dat soort gein.

Gelukkig ging men ook serieus te werk er werd een aantal malen hoog in de boom een touw vastgemaakt om de richting van de vallende tak te sturen.

Gode zij dank! want een stuk of wat dikkerds hingen boven het dak.

Doet me ook weer herinneren aan dat gat in m'n emmer....

Je moet er maar niet aan denken, wat ik natuurlijk innerlijk trillend tóch deed, dat er zo'n stronk de verkeerde richting kiest.

Maar 't was duidelijk dat deze groep mannen wel meer met dit bijltje hadden gehakt dus aan het einde van de middag restte er nog een kale stam.........

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

De bijl d'r in! 1.

De grote Mangoboom is niet meer. Na meer lasten dan lusten besloot ik na wikken en wegen om de grote Mangoboom, die pal voor het huis stond, te laten omhakken.

Vorig jaar wisten we ons geen raad met een overvloed aan "zieke"Mango's. Eten kon niet omdat er een beestje in zat die er voor zorgde de Mango's te transformeren tot een soort verfbommen. Als er eentje uit de boom viel explodeerde de vrucht, en een supergladde moes zorgde voor halsbrekende toeren. Regelmatig bijna uitglijden is niet prettig in de kleverige brij. De boom was zo groot dat er na de "rijptijd"een kruiwagen per dag aan Mango's uitviel. Wat mot je ermee?

Heel Tanji is één grote Mangoboomgaard, ik zou bij benadering niet weten om hoeveel boven het gaat maar we spreken over honderden. Eén boom meer of minder maakt niet veel uit.

Iedereen zit dus met een flink overschot in z'n maag. Mocht ik Mango willen eten liggen ze letterlijk voor het oprapen. Wat niet geconsumeerd wordt ligt weg te rotten.

Hele zwermen vliegen komen er op af en dat is ook niet prettig voor de Comboundbewoners.

We moesten op den duur grote kuilen graven in de Compound om de vruchten te begraven.

In had dit jaar geen zin in een nieuw mangograf, dus vóórdat de nieuwe oogst kon groeien; "De bijl erin".

Spannende uren volgden, Ousman en Company vonden het wel een "leuke" uitdaging.

Vriend Abdulai ging eerst maar eens bovenin de zijtakken te lijf.

Wordt vervolgd...............

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Strandjuweeltje!

Mooi!

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Prop here, Prop there, Prop everywhere.......

Sinds een half jaartje produceert Gambia "Africhips". Een mais-snackje in drie verschillende smaakjes verkrijgbaar; Zoet, Pinda- en Kaassmaak. Die laatste werkt wel wat op mijn lachspieren want de gemiddelde gambiaan heeft nog nooit een stuk kaas gezien, laat staan geproeft. Heel soms koop ik een stukje Edammer in de supermarkt in Serrekunda.

Verschillende "proefsessies" wezen uit dat de meeste proefkonijnen een bedenkelijk gezicht trokken; buurvrouw Houré presteerde het om, terstond misselijk, het blokje twee meter ver uit te spugen, maar de kaaschips gaat erin als koek.

Voor 5 dalasis heb je een zak gebakken piepschuim met een chinees plastic kinderspeelgoedje erin als extraatje. Zelf koop ik wel eens de pindasmaak, bij zweetweer heb je zo nu en dan behoefte aan iets hartigs.

Al snaaiende werd mijn aandacht getrokken door de boodschappen op de verpakking.

Er wordt vermeld dat er geen alcohol en varkensprodukten in zitten zodat de Moslims met een gerust hart kunnen eten. Daarnaast ook nog een opvoedkundige boodschap; "Keep your country clean" + plaatje dat het lege zakje in een prullenmand dient te worden weggegooid.

"Wil nog niet zo lukken".........................

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Entree!

Sinds vannacht heb ik er een extra deur bij.

'K had liever een gat in m'n emmer gehad.

Wie dat gedaan heeft?

GEEN COMMENTAAR.........................

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Roest!

Nóg meer schroot!, bij mij om de hoek, op een stukje braakliggend land heeft men op een goeie dag een berg schroot neergeflikkerd.

Ook dit verdient weer niet bepaald de schoonheidsprijs. Ik kan volgen dat je van je roest af moet, maar waarom dat nu midden in een woonwijk wordt neergegooid is mij een raadsel.

De berg ligt er al een paar maanden. Nu in de regentijd groeit het gras er in een sneltreinvaart overheen, bruin wordt nu groen zodat de berg niet al teveel meer opvalt. In de regentijd is de luchtvochtigheid extreem hoog, 's morgens bij opstaan zo'n 95 procent en alles voelt klam aan. Dat blijft elke keer weer wennen en voelt niet echt prettig. Maar 'k mag hopen dat het roestproces wat sneller gaat zodat er straks niet veel meer van over is.

Elke keer als ik er langsloop neurie ik zachtjes; "Er zit een gat in m'n emmer........................"

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Gambia op Wielen; Het Wrak

Zo plat als een dubbeltje ligt ie daar, als stille getuige van een "bijna-ongeluk", naast de hoofdingang van Tanji.

Modu een kennis-taxichauffeur had zijn passagiers naar het eindpunt gereden, de taxistandplaats van Tanji bevindt zich naast het benzinepompstation Elton. Daar stond een grote, zwaar met zand beladen, truck te wachten voor de pomp. Modu parkeerde zijn taxi vrijwel achter deze vrachtauto. Terwijl hij nog bezig was af te rekenen zag één van de nog inzittende klanten het gevaarte in z'n achteruit op de taxi afkomen.

Fluks werden de portieren opengegooid en de inzittenden sprongen bliksemsnel naar buiten en zetten de sprint in. Tijdens de vlucht hoorden zij een ongelooflijke knal, de truck had de Taxi vermorzeld. Later bleek dat de truckchauffeur beschonken was, een rechtzaak volgde en de schade moest worden vergoed door deze dronkenlap. Het was het gesprek van de dag en men was blij dat Modu en zijn klanten met de schrik waren vrijgekomen.

Inmiddels is dit incident anderhalf jaar geleden. Modu bezit een andere taxi van het geld wat na 8 maanden mondjesmaat op tafel kwam.

Het wrak ligt nog steeds onaangeroerd op de plek des onheils. Niemand bemoeit zich met deze platte roestbak, het schroot hoort inmiddels bij het vertrouwde straatbeeld.

Geen Afrikaan die daar nog van opkijkt, misschien ben ik zo'n beetje de enige die zich stoort aan dit autokerkhof.Niemand weet waar je met dit soort vuilnis heen moet, dus k ben bang er aan te moeten wennen.................

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Gambia op Wielen; De Fiets

Er wordt veel gefietst in Gambia. De kwaliteit van de tweewielers laat vaak te wensen over, typisch gevalletjes van "Made in China". De mijne is een degelijker exemplaar en daarom mateloos populair.

In het begin waagde ik mij zelf ook nog wel eens op de fiets door Tanji maar dat ging me niet makkelijk af. In de droge tijd rijdt je door rul zand wat de nodige slippartijen tot gevolg heeft.Je schuift meer dan je rijdt, Gambianen kunnen beter met de zandwegen overweg dan ik, er zijn er zelfs bij die een rit langs het strand niet schuwen.

De kustweg is wél geasfalteerd maar een gevaarlijk traject. Veel grote vrachtwagens rijden daar en omdat ik niet elke chauffeur serieus neem word ik wat bibberig. En steeds achterom kijken of er weer eentje aankomt is niet echt lekker voor de nekspieren. Jammergenoeg fiets ik dus niet vaak meer.

'T is zonde om zo'n mooie fiets werkloos te laten staan dus is ie in gebruik genomen door Nfamara en Mammadou voor allerhande klusjes. Ook buurjongen Lamin mag er op naar school in Brufut, een dorp 7 kilometer verderop. Daar is ie dolblij mee want z'n moeder heeft niet altijd genoeg geld voor de bustaxi zodat ie moest lopen, daardoor bleef hij vaak thuis wat tot gevolg had dat hij regelmatig lessen mistte.

Als de fiets een reparatie verlangt, een lekke band heb je hier vaak, sleutelt Lamin zonder morren zelf, hij gaat al te graag naar school al was het maar dat ie door de andere jongens wordt bewonderd om z'n fiets...............

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Gambia op Wielen; De Kruiwagen.

Veel mensen hebben geen ezel om de kar te trekken, zij gebruiken hun eigen spierkracht om een kar te duwen! Een kruiwagen is heel handig om allerlei (kleine?) vrachtjes van A naar B te brengen.

Kruier is in Gambia nog een doodgewoon beroep. Bij markten of plaatsen waar veel (bus)taxi's vertrekken en aankomen zijn altijd kruiers te vinden, die jou last op het ene wieltje voor een zacht prijsje op de plaats van bestemming brengen.

Veel mensen hebben er zelf ook een. Elke dag gaan de dames naar de openbare taps om de watertanks te vullen. De tanks wegen 20 kilo wat zwaar weegt op het hoofd. Heb je een Pouspoussoo, Mandinka voor kruiwagen, dan breng je er drie tegelijk naar huis. Maar ook kan je er veeeeeeel hout in opstapelen, een geïmproviseerde snelbinder erover heen, zorgt dat de takken blijven liggen.

Langs de kant van de weg zie je er ook vaak koopwaar in uitgestald, zoals schijven cocos, bananen, maar ook de "drogist" verkoopt zijn parfums, zeep en haarspeldjes vanuit de kruiwagen.

En wie een "lege" heeft doet er graag een dutje in................... Een multifunctioneel "bakkie"!

Fo waati koteng,

Groet van Isatou

Gambia op Wielen; De Ezelkar

Regelmatig zie je de ezels "de kar trekken".

Heel handig voor allerlei vrachtvervoer. Mijn goede vriend Sidibeh bracht zelfs het cement naar de Compound toen het huis werd gebouwd.

Men heeft meestal een platte wagen achter het dier gespannen. Daar kan van alles op, takken, fire-wood, zakken cement en vergeet mijn vuilnisophaaldienst niet.

Zelfs verhuizen doet met per ezelkar.

Ezels zijn beslist geen domoren, "Benjamin", de ezel van Sidibeh spitst altijd zijn oren als ik hem roep. Blijkbaar herkent hij mijn stem, hij komt op me af en ik kan zijn neus aaien, wat overigens heel gek wordt gevonden door de gambiaanse medemens. De dieren worden in het algemeen goed verzorgd, ook vanwege het economische belang, maar vertroetelen is getrut van een toubab.

So what? ik trut lekker gewoon door......................

Fo waati koteng,

Groet van Isatou